Λήμνος το νησί του Ηφαίστου

ΜΥΡΙΝΑ (ΚΑΣΤΡΟ)
Είναι η πρωτεύουσα και λιμάνι του νησιού είναι η Μύρινα, με πληθυσμό 5.000 περίπου κατοίκους. Είναι χτισμένη στη θέση που ήταν η ομώνυμη αρχαία πόλη. Απλώνεται μπροστά σε δύο γιαλούς που έχουν ανάμεσά τους μια βραχώδη και απόκρημνη χερσόνησο με το επιβλητικό κάστρο και θαυμάσια θέα προς τη θάλασσα. Το κάστρο χτίστηκε τον 12ο αι. μ.Χ.από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ανδρόνικο Α΄Κομνηνό, πάνω στα ερείπια του πελασγικού τείχους,( Στους πρόποδες του κάστρου και 10 μέτρα από τη θάλασσα στη περιοχή του λιμανιού υπάρχει μια θαυμάσια βραχογραφία)που επισκευάστηκε και ολοκληρώθηκε από τους Γενοβέζους Γατελούζους και τους Τούρκους κατακτητές.Είναι μια όμορφη πόλη χτισμένη μ' ένα παραδοσιακό στυλ. Τα αξιοθέατα της πόλης είναι: η Καρατζάδειος βιβλιοθήκη, η Μητρόπολη αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα με δύο θαυμάσια καμπαναριά, το Αρχαιολογικό - Βυζαντινό Μουσείο με τη μεγαλύτερη συλλογή αρχαιολογικών ευρημάτων. Μεγάλη κίνηση έχει το λιμάνι όπου βρίσκονται και αρκετές υπηρεσίες. Από δω αρχίζει ο εμπορικός δρόμος που ενώνει τους δύο όρμους. Η πόλη πλημμυρίζει από μυρουδιές. Τη στολίζουν λεύκες, πλατάνια και ευκάλυπτοι, αρμυρίκια, τζιτζιφιές και ψηλά στους λόγγους αμυγδαλιές.
Η Μύρινα χωρίζεται σε δύο συνοικισμούς: Το "Τσας" και το "Ανδρώνι". Το όνομα "Τσας" είναι λέξη Ρωσική που σημαίνει σταθμός και διατηρείται από τα χρόνια στα οποία οι αδελφοί Ορλώφ είχαν πολιορκήσει τους Τούρκους στο Κάστρο της Μύρινας. Για την ονομασία του συνοικισμού "Ανδρώνι", υπάρχουν δυο απόψεις Η πρώτη στηρίζεται στο σχετικό μύθο όπου οι Λήμνιες γυναίκες έριξαν όλους τους άνδρες του νησιού, επειδή τις είχαν εγκαταλείψει λόγω της δυσοσμίας του σώματος τους, απ' το ακρωτήρι Πέτασσος. Αρχικά η περιοχή ονομάστηκε "Ανδρωφόνιον" και αργότερα "Ανδρώνιον" (Ανδρώνι).Πιθανότερη είναι η δεύτερη εκδοχή, συμφωνά με την οποία ο συνοικισμός έλαβε το όνομα του Ανδρόνικου Γ' του Παλαιολόγου (1328-1341)
Τρία χωριά κοντά στη Μύρινα που αξίζει να τα επισκεφθεί κανείς , είναι ο Κορνός,ο Κάσπακας με την όμορφη παραλία του Άι Γιάννη, και ο Άγιος Δημήτριος χωριό προσφυγικό από το Ρεήσ Ντερέ της μ.Ασίας-χωριό ιδιαίτερα ανεπτυγμένο.Ακόμη κοντινά γραφικά χωριουδάκια είναι ο Πλατύς και το Θάνος με ίσως τις ωραιότερες παραλίες του νησιού και ωραίες ταβέρνες.











Τα Καβείρια
Το ιερό των Καβείρων βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νησιού ακριβώς απέναντι από τη Σαμοθράκη που βρίσκεται το δεύτερο ιερό που υπάρχει στην Ελλάδα. Αυτό το γεγονός δείχνει ότι υπήρχε επικοινωνία ανάμεσα στα δυο νησιά,τουλάχιστον όσον αφορά το θέμα της λατρείας των Καβείρων.
Η θρησκεία των Καβείρων που συναντάται μόνο στη Λήμνο και τη Σαμοθράκη γινόταν με άκρα μυστικότητα.Οι ιερείς ,οι κάβειροι,κατά "θαυματουργικό" τρόπο ,έπειτα από τελετές ,γονιμοποιούσαν τις άτεκνες γυναίκες.Λόγω της μυστικότητας των καβειρίων μυστηρίων , δεν είναι γνωστά περισσότερα στοιχεία.Στον ίδιο χώρο ,στα απόκρημνα βράχια ,υπάρχει η σπηλιά που ο μύθος λέει , ότι φιλοξένησε το Φιλοκτήτη.Όταν ξεκίνησε η εκστρατεία της Τροίας και τα πλοία σταμάτησαν στη Λήμνο για να εφοδιαστούν με τρόφιμα,ο Φιλοκτήτης βγήκε για κυνήγι.Τότε ένα φίδι τον δάγκωσε και οι σύντροφοί του αναγκάστηκαν να τον αφήσουν στο νησί.Όμως εκεί γιατρεύτηκε από τις πληγές του ,χάρις στη Λημνία γη και στους Καβείρους.Όμως σύμφωνα με τον Όμηρο , δεν έπεφτε η Τροία χωρίς τα όπλα του Φιλοκτήτη.Ο Οδυσσέας λοιπόν έπειτα από χρόνια και όταν έμαθε ότι είναι απαραίτητα τα όπλα του Φιλοκτήτη , γύρισε στη Λήμνο και με δόλο πήρε τα όπλα του Φιλοκτήτη(Από αυτό το γεγονός γράφτηκε και η τραγωδία "Φιλοκτήτης"







Η ΛΗΜΝΟΣ ΣΤΟ ΜΥΘΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Κατά την μυθική παράδοση που σώζεται μέχρι σήμερα, η Λήμνος και η Ίμβρος αποτελούσαν κάποτε ένα νησί που ανήκε σ' έναν ηγεμόνα , που μετά το θάνατό του το άφησε στους δυο γιους του.Ο ένας απ' αυτούς θέλησε να εξαπατήσει τον άλλο παίρνοντας για τον εαυτό του κατά τη διανομή το μεγαλύτερο μέρος.Τιμωρήθηκε όμως από τους θεούς ,οι οποίοι χώρισαν το νησί μοιράζοντάς το δίκαια.Έτσι δημιουργήθηκε η θάλασσα ανάμεσα στην Ίμβρο και τη Λήμνο.
Ο παραπάνω μύθος πρέπει να έχει κάποια πραγματική βάση, διότι στον κόλπο του Αγίου Ερμολάου, στο βυθό της θάλασσας διακρίνονται κτίρια και μαρμάρινοι κρουνοί, που δίνουν την εντύπωση βυθισμένης πολιτείας και φέρουν το όνομα Μύθωνες.
________________________________________
Η Λήμνος αποτέλεσε ενδιάμεσο σταθμό στις μεταναστεύσεις προϊστορικών ανθρώπων από την Ασία προς την Ευρώπη.Οι πρώτοι άνθρωποι που έζησαν εδώ ήταν της μέσης νεολιθικής εποχής κατά την 5η χιλιετηρίδα π.Χ. Το πιο πιθανό είναι ότι ήρθαν από τη Μ.Ασία και κατοίκησαν σε όλο το νησί.Νεολιθικοί οικισμοί έχουν βρεθεί σε πολλά σημεία όπως στην Αξιά, στην Ηφαιστεία , στην Κύμη, στο Κουκονήσι της Λήμνου,κ.α.Εκεί όμως που κατάφεραν να αναπτύξουν έναν αξιόλογο πολιτισμό ήταν η περιοχή της Πολιόχνης στη παραλία το Βοροσκόπου κοντά στο χωριό Καμίνια. Στο σημείο αυτό οι ανασκαφές έφεραν στο φως έναν σπουδαίο πολιτισμό που η διάρκειά του ξεπέρασε τα 1500 χρόνια. Ξεκίνησε από ένα μικρό νεολιθικό χωριό και κατέληξε σε μιαν ακμάζουσα πόλη της περιόδου της Χαλκοκρατίας, η οποία καταστράξηκε ξαφνικά γύρω στα 1300 π.χ. πιθανότατα από μεγάλο σεισμό.

Σύμφωνα με τον Όμηρο παλαιότεροι κάτοικοι ήταν οι Σίντιες.Ο Όμηρος αναφέρει ότι ήταν αγριόφωνοι και ζούσαν σε σπηλιές.Κατά τον ίδιο , ο θεός Ήφαιστος εκσφενδονισθείς από το Δία εκδιώχθηκε από τον Ουρανό. Μετά από περιπλάνηση μιας ολόκληρης ημέρας ανάμεσα στη Γη και το στερέωμα, έπεσε το δειλινό στο μυθικό βουνό της Λήμνου Μόσυχλο.Κατά το πέσιμό του στο έδαφος έσπασε το πόδι του γι' αυτό τον συναντάμε κουτσό. Οι κάτοικοι του επεφύλαξαν θερμή υποδοχή,και για να ανταποδώσει ο Ήφαιστος τους δίδαξε την τέχνη της μεταλλουργίας και γρήγορα προόδευσαν και δημιούργησαν την πόλη Ηφαιστεία(όνομα προς τιμήν του Ηφαίστου).Η ευημερία αυτή προκάλεσε το φθόνο των Κρητών που κυριαρχούσαν αυτή την εποχή στη Μεσόγειο, ώστε επιχείρησαν να την καταλάβουν.Κατά συμβουλή όμως του Ηφαίστου , οι Λήμνιοι υποδέχθηκαν τους Κρήτες πολύ φιλικά , ώστε ο βασιλιάς τους Ραδάμανθυς συγκινημένος παραιτήθηκε από το σκοπό του και τους έδωσε ως βασιλιά έναν από τους εκλεκτότερους στρατηγούς του , τον Θόαντα, γυιό του Διονύσου και της Αριάδνης. Τη φιλία του ευημερούντος νησιού επεδίωξε και ο Κρηθέας, βασιλιάς των Μινύων από τη Θετταλομαγνησία, δίνοντας στον Θόαντα την θυγατέρα του Μύρινα για γυναίκα.
________________________________________
Κατά την διάρκεια της βασιλείας του Θόαντα, τρομακτικές ηφαιστειακές εκρήξεις συντάραξαν το νησί. Υπαίτιο θεωρήθηκε το αγαλματίδιο της Αφροδίτης , που ήταν τοποθετημένο κοντά στο άγαλμα της "Λημνίας Βοός" και γι' αυτό πετάχθηκε στη θάλασσα. Η θεά Αφροδίτη εκδικήθηκε τις Λημνιές δίνοντας στο σώμα τους φοβερή δυσοσμία, που απωθούσε τους άνδρες τους.Όταν αυτοί έφεραν ικανό αριθμό γυναικών από τη γειτονική Θράκη, οι Λημνιές εξοργίσθηκαν και υπό την αρχηγία της θυγατέρας του Θόαντα ,Υψιπύλης, σκότωσαν όλους τους άνδρες και τους πέταξαν στη θάλασσα από κοντινό λόφο που ονομάσθηκε γι' αυτό Πέτασος(φωτο). Ένα χρόνο αργότερα προσέγγισαν στη Λήμνο οι ήρωες της Αργοναυτικής εκστρατείας. Ο Ιάσωνας με τους συντρόφους του ήλθαν σε επιμειξία με τις Λημνιές, απ' όπου προήλθε ο λαός των Μινύων.Ο Ιάσωνας παντρεύτηκε την Υψιπύλη και από το γάμο αυτό γεννήθηκαν ο Εύνηος και ο Διήπυλος.Η μυθική αυτή εποχή κρατάει από το 4000 πΧ μέχρι το 1000 πΧ οπότε αρχίζει η καθεαυτού ιστορική περίοδος με την εγκατάσταση των Πελασγών, προγόνων των Αχαιών(Α΄ ΑΠΟΙΚΙΣΜΟΣ).Οι Πελασγοί με την κατάληψη και των γειτονικών νησιών προόδευσαν γρήγορα και δημιούργησαν μεγάλη ναυτική δύναμη.Οι Πελασγοί κυριάρχησαν στο νησί μέχρι το 510πΧ οπότε ο στρατηγός Μιλτιάδης απελευθέρωσε το νησί από τον περσικό ζυγό και εγκατέστησε σ' αυτό τους πρώτους κληρούχους. Οι κληρούχοι ήταν Αθηναίοι πολίτες στους οποίους έδιναν ορισμένο τμήμα γης και οι οποίοι εγκατεστημένοι ανάμεσα στους ιθαγενείς είχαν προορισμό να τους κρατάνε σε υποταγή.Έτσι η Λήμνος έγινε αναπόσπαστο τμήμα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.
Μετά τον Φωκικό πόλεμο , η Λήμνος υποτάχθηκε για λίγο στους Μακεδόνες του Μεγάλου Αλεξάνδρου.Μετά τον θάνατό του περιήλθε στην εξουσία διαφόρων διαδόχων. Με την επικράτηση των Ρωμαίων στον ελλαδικό χώρο, η Λήμνος αποσπάται από τους Αθηναίους και ανακηρύσσεται ελεύθερο νησί -κατόπιν όμως λεηλατείται βάναυσα απότους Ρωμαίους που άρπαξαν όλα τα αναθήματα και τα πολύτιμα σκεύη του ναού της Ηφαιστείας.Το έργο της καταστροφής συμπλήρωσε ισχυρός σεισμός που μετέβαλε σε ερείπια τις πόλεις Μύρινα και Ηφαιστεία. (Κατά τους χρόνους της αθηναϊκής κυριαρχίας επικράτησε και η ονομασία ΔΙΠΟΛΙΣ, που προήλθε από την ύπαρξη των δύο μεγάλων πόλεων Μύρινας και Ηφαιστείας.)
Κατά τους χρόνους αυτούς σημαντική ήταν η πνευματική και καλλιτεχνική κίνηση στο νησί .Στα γράμματα διακρίθηκαν ο Αντίλοχος (5ος αι. π.Χ) και Απολλόδωρος (4ος αι. π.Χ) και οι Φιλόστρατοι που έζησαν τον 2ο και 3ο αι μ.Χ.Ανάμεσα στους καλλιτέχνες εξέχουσα θέση κατέχουν οι Γλαύκος και Αλκαμένης(5ος αι. π.Χ)

Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους η Λήμνος υπάγεται στο Θέμα του Αιγαίου και δοκιμάστηκε επανειλημμένα από άγριες πειρατικές επιδρομές. Με την κατάλυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας από τους Σταυροφόρους , την εξουσία στο νησί πήραν οι Ενετοί Ναβικαγιόζοι μέχρι το 1278μ.Χ, οπότε απελευθερώθηκε από τον Βυζαντινό ναύαρχο Λικάριο.Αργότερα τη Λήμνο κυβέρνησαν οι Γενοβέζοι Γατελούζοι, μέχρις ότου περιήλθε στην τουρκική κυριαρχία και παραχωρήθηκε στον αδελφό του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου , Δημήτριο από τον Μωάμεθ Β΄ ως φέουδο.
Σύντομα όμως ανακαταλήφθηκε από τους Ενετούς που το κράτησαν ως το 1479.Κατά τον πόλεμο μεταξύ Ενετών και επιτιθέμενων Τούρκων,έλαβε χώρα ηρωϊκό κατόρθωμα από τη Μαρούλα, νεαρή κόρη της Λήμνου, η οποία κατά την υπεράσπιση του φρουρίου του Κότσινα(φωτο), όταν είδε τον πατέρα της να πεθαίνει στη μάχη, άρπαξε το ξίφος του, όρμησε κατά του εχθρού και ενθάρρυνε με αυτό τον τρόπο τους συμπατριώτες της που απέκρουσαν τον εχθρό.Στην Τουρκοκρατία η Λήμνος υπέφερε αρκετά από τον ξένο δυνάστη παρά το γεγονός ότι του Τουρκικό δημόσιο εκμεταλλευόταν μονοπωλιακά τη "λημνία γη"(γίνεται σχετική αναφορά και από τον Όμηρο,και η Λήμνος είναι η πρώτη που στο εμπόριο της θεραπευτικής γης καθιέρωσε το "σήμα κατατεθέν " με μια σφραγίδα που έβαζαν πάνω στο χώμα)για τις περίφημες θεραπευτικές ιδιότητές της.Μια ελπίδα αποτίναξης του τουρκικού ζυγού δημιουργήθηκε με την ελληνική Επανάσταση του 1770 κατά το Ορλωφικά.Οι Ρώσοι αφού αποβιβάστηκαν στο νησί πολιόρκησαν με τη βοήθεια και των Λημνιών το κάστρο της Μύρινας.Όταν όμως παρουσιάστηκε ο Χασάν Τζεζάερλη με ισχυρή δύναμη, οι Ρώσοι εγκατέλειψαν το νησί αφήνοντας τους χριστιανούς της Λήμνου στην εκδικητική μανία των Τούρκων, θύμα της οποίας έπεσε μεταξύ άλλων και ο μητροπολίτης Λήμνου Ιωακείμ από τη Χίο.
________________________________________
Το 1821 η Λήμνος συμμετέχει στον αγώνα υπέρ της ανεξαρτησίας με 15 μεγάλα εμπορικά πλοία και ποικίλους άλλους τρόπους. Η ελευθερία όμως ήρθε πολύ αργότερα στις 8 Οκτωβρίου 1912-όταν ο ναύαρχος Κουντουριώτης κατέπλευσε στο λιμάνι του Μούδρου και εξουδετέρωσε την τουρκική φρουρά.Στους Βαλκανικούς πολέμους η Λήμνος χρησιμοποιήθηκε ως βάση για το ελληνικό ναυτικό και η θριαμβευτική ναυμαχία της Λήμνου έγινε εδώ στις 3 Ιανουαρίου του 1913.Κατά τον Α΄Παγκόσμιο πόλεμο το νησί ήταν ορμητήριο των ναυτικών επιχειρήσεων των συμμάχων, ειδικά στη μάχη της Καλλίπολης.Οι Άγγλοι έχουν διατηρήσει έως σήμερα ένα μνημείο στο Πορτιανού(φωτο), για τους Άγγλους και Αυστραλούς που έπεσαν στην Καλλίπολη.
Σημαντική ήταν η προσφορά του νησιού κατά την Εθνική Αντίσταση ενάντια στο Γερμανό κατακτητή και πολλά είναι τα παιδιά της Λήμνου που έδωσαν το αίμα τους στον αγώνα αυτόν.
Στη δεκαετία του '50 άρχισε η μετανάστευση του πληθυσμού, λόγω των δυσμενών οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, κυρίως για τις ΗΠΑ,Νότια Αφρική ,Καναδά και Αυστραλία. Σήμερα, η σύμφωνα με τα παραπάνω ελληνικότατη Λήμνος αποτελεί προμαχώνα της υπεράσπισης της υπεράσπισης της εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας.Σύμφωνα με τη συνθήκη του Μοντρέ του 1937, και το διεθνές δίκαιο γενικώτερα, η Ελλάδα δικαιούται για την προστασία της εθνικής της ανεξαρτησίας να διατηρεί στρατιωτικές δυνάμεις στη Λήμνο και τ' άλλα νησιά του Β.Αιγαίου.








Ιστορική Αναδρομή
Η Λήμνος, λόγω της παλαιάς ηφαιστειακής δραστηριότητας, θεωρήθηκε ως το νησί του Ηφαίστου, του θεού της Φωτιάς. Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Δίας σε μια διαμάχη του με την Ήρα πέταξε το γιό του Ήφαιστο από τον Όλυμπο στη γη της Λήμνου. Ο Ήφαιστος εγκατέστησε εκεί το εργαστήριό του και δίδαξε την τέχνη της μεταλλουργίας στους κατοίκους του νησιού.
Ένας άλλος σημαντικός μύθος του νησιού αναφέρεται στον Θόαντα τον πρώτο βασιλιά του νησιού. Ο Θόας, γιος του θεού Διόνυσου και της Αριάδνης, παντρεύτηκε τη Μύρινα από την Ιωλκό και απόκτησαν μια κόρη την Υψιπύλη. Στα χρόνια του, οι γυναίκες του νησιού παραμέλησαν τη λατρεία της Αφροδίτης και η θεά τις τιμώρησε με μια ανυπόφορη σωματική δυσοσμία. Οι σύζυγοί τους έφεραν παλλακίδες από την Θράκη κι οι γυναίκες τους για εκδίκηση θανάτωσαν όλον τον ανδρικό πληθυσμό γκρεμίζοντάς τους από το ακρωτήρι Πέτασος.
Όταν ο θυμός της Αφροδίτης καταλάγιασε, καταφθάνουν στο γυναικοκρατούμενο νησί οι Αργοναύτες με τον Ιάσονα.
Εδώ στην Ανεμόεσσα Λήμνο η Βασίλισσα Υψιπύλη φιλοξένησε τους Αργοναύτες, και για να τους τιμήσει αθλοθέτησε πλούσια βραβεία, κάνοντας αγώνες προς τιμήν τους και οι πρώτοι Ημίθεοι Πενταθλητές ήταν ο Τελαμώνας, ο Λυγκέας, ο Ζήτης, ο Κάλαϊς και ο Πηλέας. Το πένταθλο από το 708 π.Χ. στη 18η Ολυμπιάδα, έγινε Ολυμπιακό Άθλημα.
Η μοναδική θέση του νησιού στο ΒορειοΑνατολικό Αιγαίο απέναντι από τον Ελλήσποντο καθόρισε την ιστορική του πορεία. Η Λήμνος εποικήθηκε κατά καιρούς από τους Σιντίες, τους Κάρες, τους Κρήτες, τους Μινύες και τους Πελασγούς. Η αρχαιολογική σκαπάνη προσδιορίζει πως το νησί είχε κατοικηθεί από την μέση νεολιθική εποχή.
Ο σπουδαιότερος προϊστορικός οικισμός της, η Πολιόχνη, ιδρύθηκε την 4η χιλιετία π.Χ. και εξελίχθηκε σε οχυρωμένη πολιτεία – την αρχαιότερη ίσως της Ευρώπης – με αστική δομή και σημαντικό πολιτισμό, με το πρώτο δημοκρατικό βουλευτήριο, όπου στις 17 Σεπτεμβρίου του 1994, συγκεντρώθηκαν κατόπιν προσκλήσεως του Υπουργείου Πολιτισμού, οι θεματοφύλακες του Αιγαίου, 70 προσωπικότητες από πολλές χώρες του κόσμου, άνθρωποι της επιστήμης, της πολιτικής, του θεάτρου, της φιλοσοφίας, της τέχνης και της διανόησης, όπου συναποφάσισαν και συνυπέγραψαν ατενίζοντας το απέραντο γαλάζιο τη Διακήρυξη της Πολιόχνης, και ανακήρυξαν το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου ως Πολιτιστικό Πάρκο της Ευρώπης.
Η Λήμνος, όπως κι η γειτονική Σαμοθράκη, είναι συνδεδεμένη με την μυστηριακή λατρεία των Καβείρων, παιδιών του Ηφαίστου. Υπολείμματα του ιερού των Καβείρων έχουν βρεθεί στα βορειοανατολικά του νησιού. Λίγα χιλιόμετρα νοτιότερα, έχουν ανακαλυφθεί η Ηφαιστεία, πόλη αφιερωμένη στον Ήφαιστο που άκμασε τον 5ο αιώνα π.Χ., την εποχή περίπου που το νησί περιέρχεται στους Αθηναίους.
Την ίδια περίοδο μια άλλη σημαντική πόλη, η αρχαία Μύρινα, κυριαρχούσε στο δυτικό τμήμα του νησιού. Στη συνέχεια, η Λήμνος καταλαμβάνεται από Πέρσες, Σπαρτιάτες, Μακεδόνες και Ρωμαίους.
Οι Βυζαντινοί ορίζουν το νησί για πάνω από χίλια χρόνια και οι Αγιορείτικες μονές αποκτούν μεγάλες εκτάσεις στο νησί. Απέναντι από την Ηφαιστεία που φθίνει, δημιουργείται η νέα ευημερούσα πολιτεία του νησιού, ο Κότζινος. Ελάχιστα ερείπια του φρουρίου σώζονται κοντά στο σημερινό λιμανάκι του Κότσινα. Τον 13ο αιώνα, το νησί παραχωρείται στους Βενετούς που ενισχύουν τα οχυρά του νησιού για προστασία από πειρατές και Οθωμανούς. Το κάστρο του Κότζινου συνδέεται με την θρυλική Μαρούλα, την ηρωϊκή αρχοντοπούλα, που σε μια πολιορκία των Τούρκων υπερασπίστηκε επιτυχώς την πόλη με το σπαθί του σκοτωμένου πατέρα της.
Στα τέλη του 15ου αιώνα, η Λήμνος περνά οριστικά σε Οθωμανικά χέρια. Το 1770, η αποτυχημένη πολιορκία της Μύρινας από τα ρωσικά στρατεύματα του Α. Ορλώφ προκαλεί πολλά δεινά στους κατοίκους και αναγκάζει πολλούς να εγκαταλείψουν το νησί.
Από τα μέσα του 19ου αιώνα, το νησί γνωρίζει μια νέα εποχή ευημερίας χάρη στο εμπόριο και στην ακμάζουσα διασπορά. Η Λήμνος απελευθερώνεται το 1912 από τον ναύαρχο Κουντουριώτη. Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η περιοχή του Μούδρου χρησιμοποιείται ως βάση των συμμάχων. Περίπου 1.200 άνδρες έχουν ταφεί στα συμμαχικά κοιμητήρια του Μούδρου και του Πορτιανού. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, στο νησί ριζώνουν πολλοί πρόσφυγες.
Το 1941-44, η Λήμνος καταλαμβάνεται από τους Γερμανούς ενώ κατά την περίοδο του εμφυλίου δέχεται αριστερούς εξόριστους. Στα μεταπολεμικά χρόνια, δημιουργείται ισχυρό μεταναστευτικό κύμα τόσο προς το εσωτερικό όσο και προς το εξωτερικό ενώ στις μέρες μας πολλοί ξενιτεμένοι επιστρέφουν στη γενέτειρά τους.